Türkiye’de Yeşil Binalar Ve Yeşil Bina Sertifika Sistemi
Kullanım süresi boyunca çevreye en az zararı veren ve doğal kaynakları en verimli șekilde kullanarak hizmet veren binalar yeșil bina olarak adlandırılırlar. Yeșil binalar birçok teknik özelliğe bağlı olarak tanımlanırlar. Bunlar genel olarak kısaca șöyle sıralanabilir;
- Binanın inșaatında geri dönüșüm malzemelerinin ve geri dönüștürülebilir malzemelerin kullanılması
- İnsan sağlığına zarar verecek yapı malzemesi kullanılmaması
- Binanın enerji gereksinimini, yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları ile karșılaması ve fosil yakıt kullanımının en aza indirilmesi
- Üst düzey ısı yalıtımına sahip olması ve dolayısıyla ısıtmasoğutma kaynaklı enerji tüketiminin en aza indirilmesi
- Aynı șekilde kaliteli bir akustik yalıtım yapılarak hem bina sakinleri hem de bina çevresindeki insanlar için ses konforu sağlanması
- Güneș ıșığından en yüksek düzeyde yararlanan bir tasarıma sahip olarak aydınlatma kaynaklı enerji tüketimini en aza indirmesi ve bina yașayanlarının günıșığından mümkün olan
en yüksek seviyede faydalanarak psikolojik olarak daha iyi hissetmesine yardımcı olması - İdeal iklimlendirme ve havalandırma sistemleri kullanarak bina yașayanları için iç hava kalitesini en yüksek düzeyde, en az enerji kullanımı ile sağlanması
- Yağmur suyu/gri su toplama ve arıtma sistemleri ile binanın birincil su kullanım miktarının düșürülmesi
- Atık yönetim sistemi ile geri dönüșüm düzeyinin artırılması ve sıfır atık hedefine ulașılması
Dünyanın kaynaklarının hızla azalması ve insanların artan bilinci ile sürdürülebilir yeșil binalara olan ilgi günümüzde yüksek düzeylere ulașmıștır. Bunun bir yansıması olarak dünya çapında yeșil bina inșaatları hızla çoğalmıș ve bu yeșil binaların derecelendirilmesi ihtiyacı doğmuștur.
ABD’de LEED, İngiltere’de BREEAM, Japonya’da CASBEE, Almanya’da DGNB vb. yeșil bina derecelendirme sistemleri kurulmuștur. Ülkemizde ise 2021 yılında yasal bir düzenleme ile Çevre, Șehircilik ve İklim Değișikliği Bakanlığı tarafından Binalar için Yeșil Sertifika (YeS-TR) sistemi hayata geçirilmiștir. Binalar için Yeșil Sertifika Yönetmeliği kapsamında düzenlenen bu sistem ile ülkemizde yapılacak yeșil binalar Ulusal Üstünlük, Çok İyi, İyi, ve Geçer olmak üzere dört ayrı seviyede derecelendirilir.
Bu derecelendirme 6 ana tema çerçevesinde yapılır;
- Bütünleșik Bina Tasarımı, Yapım ve Yönetimi (BBT)
- Yapı Malzemesi ve Yașam Döngüsü Değerlendirmesi (YMD)
- İç Ortam Kalitesi (İOK)
- Enerji Kullanımı ve Verimliliği (EKV)
- Su ve Atık Yönetimi (SAY)
- Bina İnovasyon (İNO)
Sistem, yapı sahibi adına Bakanlık tarafından yetkilendirilmiș YESU (Yeșil Sertifika Uzmanı) tarafından resmi bașvurunun yapılması, yine YESU tarafından tasarım sürecinden bașlayarak bina inșaatı boyunca teknik danıșmanlık hizmeti verilmesi, yetkili denetleyici kuruluș TÜÇA (Türkiye Çevre Ajansı) tarafından yapının ve inșaat sürecinin denetlenmesi ve puanlandırılması sonucu Bakanlık tarafından inșaatın bitimi sonrası sertifikalandırılması așamalarından olușur.
Küresel Ayak İzi Ağı’nın (GFN) açıkladığı üzere 2022’de gezegenimizin bir yıllık kaynağını olması gerekenden 156 gün önce yani 28 Temmuz 2022 itibariyle tüketip, gelecek yıllardan yani gelecek nesillerimizden borçlanmaya bu yıl da devam ettik. Daha yașanılabilir bir dünya ve kendilerinden borç alacağımız değil, kendilerine güzel bir miras bırakabileceğimiz gelecek nesillerimiz için bu kırılgan sürdürülebilirlik düzenini geri çevirecek en önemli kilometre tașlarından biri olan sürdürülebilir yeșil binalara yönelmek artık bir tercih değil zorunluluk olmaya bașlamıștır.
